Kayyum atanan belediyelerde yolsuzluk ve usulsüzlük yapıldığına dair ciddi iddialar uzun süredir sıklıkla basında da yer almaktadır. Belediyelerin 2017 mali tablolarını inceleyen Sayıştay Başkanlığı’nın tespitleri kayyum atanan belediyelerde bu iddiaların doğruluğunu teyit ettiği gibi daha vahim usulsüzlükleri de ortaya çıkarmıştır. Denetçiler tarafından hazırlanan raporlara göre belediyelerin yaptığı milyonlarca liralık harcamalar bilançoya yansıtılmadığı gibi bunların akıbeti de bilinmiyor. Ayrıca bu belediyelerin kredi borçlarının faizleriyle beraber yüz milyonlarca lirayı geçtiği, İller Bankasından belediyelere sermaye olarak gönderilen paranın miktarının çok altında gösterildiği gibi çok sayıda usulsüzlük belgelenmiştir.
Kayyum atanan 94 belediye aynı zamanda yoksulluğun ve işsizliğin en yüksek olduğu yerel belediyelerdir. Halk yoksulluk ve işsizlikle boğuşurken halka hizmet için belediyelere aktarılan bütçenin usulsüzlüklerle talan edildiği net bir şekilde görülmektedir.
Kayyum atanan ve çok ciddi usulsüzlüklerin tespit edildiği belediyelerden biri de Ağrı Belediyesidir. Sayıştay raporlarında ‘‘doğru ve güvenilir bilgi içermediği kanaatine varılmıştır’’ denilen Ağrı belediyesinin mali tablolarında tespit edilen usulsüzlüklerden sadece bir kaçı şu şekildedir:
İller Bankasınca kesilen ortaklık paylarının kaydedilmediği, İlbank A.Ş.’nin Belediye Bilgi ve Veri Bankası modülündeki verileri incelendiğinde belediyeye gönderilen merkezi idare vergi geliri paylarının toplamı üzerinden aylık yüzde iki oranında kesilen İlbank sermaye payı toplam tutarının 10.799.414,88 TL olduğu, bunun sıfır bakiye verildiği dolayısıyla mali tabloda 10.799.414,88 TL eksik tutar ile yer aldığı,
İller Bankasına 21.415.310,62 TL anapara ve 6.432.355,93 TL faiz olmak üzere toplam 27.847.666,55 TL borç olmasına rağmen bilançoda borç toplamı 7.793.360,46 TL olarak gösterildiği, 381 ve 481 Gider tahakkukları hesabı ve 400 Banka kredileri hesaplarının ise kullanılmadığı,
Belediyenin 2017 yılı mali tabloları incelendiğinde, bilançoda varlıklar toplamının 119.686.199,89 TL, kaynaklar toplamının ise 119.739.694,93 TL olduğu, kaynakların varlıklardan 53.495,04 TL fazla olduğu,
165 Mahsup dönemine aktarılan avans ve krediler hesabının kapatılmaması nedeniyle aktarılan avans ve krediler hesabının 3.922.836,07 TL fazla ve alacaklar hesabının ise 3.922.836,07 TL eksik yer aldığı,
Yapımı süren yol yapım ihalesine ilişkin 10.670.766,15 TL gideri doğrudan ilgili duran varlık hesaplarına kaydedildiği ve bu sebeple bilançoda yapılmakta olan yatırımlar hesabının 10.670.766,15 TL eksik, yer altı ve yerüstü düzenleri hesabının da aynı tutarda fazla göründüğü,
Vergi ve SGK borçlarının vade ayrımı yapılmadan tamamının kısa vadeli borçlarda izlenmesi nedeniyle bilançoda vadesi geçmiş, ertelenmiş veya taksitlendirilmiş vergi ve diğer yükümlülükler hesabının 14.086.762,73 TL fazla ve kamuya olan ertelenmiş veya taksitlendirilmiş borçlar hesabının da aynı tutarda eksik yer aldığı,
İşçi kadrolarında istihdam edilen personele ilişkin kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmaması neticesinde Kıdem Tazminatı Karşılığı hesabının bilançoda 7.981.458,93 TL eksik gösterildiği,
İdare adına açılması gereken kart ortak havuz hesabının taşeron-yüklenici adına açıldığı, yönetildiği ve tahsilin yapıldığı, bu nedenle mali tablolarda 675 bin 430 lira 20 kuruşun eksik olduğu,
Belediyenin Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.’ye nakit yetersizliği gerekçesiyle ödenemeyen toplam 27.000.000,00 TL elektrik alımının muhasebe kayıtlarının yapılmadığı,
Belediye tarafından çim alımı ve muhtelif ağaç alımına yönelik iki farklı mal alımının istisna kapsamında olmamasına rağmen 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun İstisnalar başlıklı 3-a maddesine göre alım yapıldığı,
Tebliğ ekinde yer alan oranlar ile kaynakların değerlendirilmemesi ve tebliğin amacı olan mali kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmaması sonucunda gelir kaybının oluşması,
İdare tarafından teslim alınan teminat mektuplarının toplam değeri 2.200.934,00 TL olup, söz konusu teminat mektuplarının muhasebe kaydının yapılmadığı, ayrıca teslim alınan teminat mektuplarının yönetmelik gereği veznedarca klasör içinde veznede saklanması gerekirken söz konusu teminat mektupları ihale dosyalarının içerisinde yer aldığı,
Doğrudan Temin ve Pazarlık Usulü İle Alımlarda Kamu İhale Kanunu'nda Belirlenen Limitlere Uyulmadığı, İhale ile mal alımlarında %10’luk limitin aşılarak %43,41’e ulaştığı ve aşan bu tutar için de Kamu İhale Kurulu’ndan görüş alınmadığı,
Tüketim mal ve malzemelerin kullanılmadan, alındığı an muhasebe kayıtlarından çıkarıldığı, yapılan yanlış uygulama neticesinde mali tablolarda meydana gelen hatanın yanı sıra tüketim malzemelerinin taşınır kayıtlarında görünmemesi sebebiyle kontrolü de mümkün olmadığı gibi çok sayıda ciddi usulsüzlük tespit edilmiştir.
Bu bağlamda;
1- Sayıştay Başkanlığı’nın denetim raporlarının da gösterdiği Belediyelerde yapılan bu ciddi usulsüzlükler hakkında soruşturma açılmış mıdır?
2- Görevden alınıp tutuklanan ve yerlerine kayyum atanan eş başkanlarımız döneminde yıllarca tek kuruşluk yoksuzluk-usulsüzlük tespit edilemeyen belediyelerde, kayyumlar atandıktan sonra bilançolara yansıtılmayan ve akıbeti bilinmeyen milyonlarca liralık usulsüzlükler için özel bir soruşturma açılmış mıdır?
3- Devlet tarafından atanan ve atandıkları belediyelerde benzer usulsüzlüklerle 2 yıl gibi kısa bir sürede belediyeleri milyonlarca liralık çok ciddi zarara uğratan kayyum politikasının iflas ettiği net bir şekilde görülmektedir. Yerel seçimleri beklemeden bu kayyumların görevden alınıp yerine halkın seçtiği belediye eş başkanlarının tekrar göreve getirilmesine dair bir çalışmanız olacak mıdır?
4- Türkiye’nin en yoksul illeri sıralamasında sürekli en son sıralarda yer alan, sağlık, eğitim, ulaşım, istihdam gibi temel kamu hizmetlerinden mahrum bırakılan Ağrı halkına, kayyumlar eliyle yapılan milyonlarca liralık usulsüzlük hakkında bir açıklamanız olacak mıdır?
5- Kayyum atanan Ağrı belediyesine ait Sayıştay raporunun tümü neredeyse yapılan usulsüzlüklerle ilgilidir. Yapılan bu usulsüzlükler tek tek incelenerek sorumlular hakkında inceleme başlatılacak mıdır, kamuoyuna bu yönlü bir bilgilendirme yapılacak mıdır?
6- Kayyum atanan belediyelerde yolsuzluk ve usulsüzlük yapıldığını haberleştiren başta yerel gazeteciler olmak üzere birçok gazeteci “basın yoluyla iftira” gerekçesiyle gözaltına alınmış ve ya tutuklanmıştır. Sayıştay’ın da belgelediği bu yolsuzluklar teyit edildiğine göre bu gerekçe ile haklarında dava açılan ve ya tutuklanan gazetecilerin hak kaybının giderilmesi için acil bir çalışma yapılacak mıdır?