Jeff Bezos tarafından 26 yıl önce kurulan Amazon bir dönemin sonuna geldi. Jeff Bezos Amazon'un liderliği ile iş dünyasının en saygın ve korkulan liderlerinden biri olmuş, aynı zamanda fazlasıyla zenginleşmişti. Bezos 26 yıl önce Washington'daki evinin garajında kurduğu Amazon'un CEO’luğunu bırakmaya hazırlanıyor, Bezos şirketin yönetim kurulu başkanlığı görevine devam edecek. Amazon tarafından dün yapılan açıklamada Jeff Bezos'un koltuğunu Andy Jassy'ye devredeceği ifade edildi. Jassy, Bezos'un hem en yakın destekçisi hem de şirketin hızla büyüyen bulut bilişim alanının uzun süredir başkanıydı.
PANDEMİ SÜRECİ AMAZON'A YARADI
Amazon'un 2020 yılının dördüncü çeyreğinde gelirini yüzde 44 oranında artırarak gelirini 125,56 milyar dolara çıkardığı biliniyor. Covid-19 salgını sırasında iş ve yaşamın internete her zamankinden daha fazla kayması bu durumun en önemli sebebi. Amazon'un e-ticaret ve iş-bilişim hizmetleri alanlarında büyük bir sıçrama yaptığı bu dönemde Bezos'un şirketin dizginlerini devredecek olması birçok soru işaretini de beraberinde getiriyor.
BÜYÜK ŞİRKET BÜYÜK SORUMLULUK
Salı günü çalışanlara ve kamuoyuna gönderilen e-postada Jeff Bezos artık enerjisini yeni ürünlere ve erken girişimlere ayırmayı planladığını söylüyordu. “Amazon’un CEO’su olmak derin bir sorumluluk ve insanı tüketiyor” diye yazan Bezos, “Böyle bir sorumluluğun olduğunda, başka bir şeye odaklanmak zor” diyordu.
Amazon'un yükselişi başka bir sorunu da beraberinde getirdi. Şirket rekabet uygulamalarına yönelik çok sayıda federal soruşturmanın hedefi oldu. ABD'deki yasa koyucuların Amazon'u zorlayacak yasalar hazırlamasıyla şirket tarihindeki en büyük yasal zorluklarla karşı karşıya kaldı. Bu yüzden Jeff Bezos geçen yaz ilk defa Kongre önünde ifade vermeye çağrılmıştı.
NEREDEYSE KİMSEDE BİLGİSAYAR YOKKEN AMAZON’U KURDU
Jeff Bezos, Amazon.com'u çoğu Amerikalının bilgisayarı olmadığı bir dönemde kötü bir çevrimiçi kitapçı olarak kurdu. 1994'teki bu atılımı için Wall Street’teki kariyerini terk etti. Amazon, lojistikten reklama kadar kitapçılık endüstrisini tamamen alt üst edecek bir başarı hikayesine dönüştü. Bu hikaye öyle bir noktaya geldi ki Amazon bugün yaklaşık 1,3 milyon kişiyi istihdam eden bir teknoloji devi.
Şirket bugün Amerika'nın en büyük çevrimiçi perakendecisi, bulut hizmetlerinde önde gelen bir hizmet sunuyor. Ayrıca Hollywood'da da önemli bir hizmet sunuyor. Fiziksel marketlere de rakip olan şirket lojistik alanında da faaliyet gösteriyor.
Gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda öldürülmesinin birinci yılında Jeff Bezos sahip olduğu gazetenin yazarı olan (Washington Post) Kaşıkçı’yı anmak için İstanbul’a gelmişti. Fotoğraf: Sözcü
ADIM ADIM GERİ ÇEKİLDİ
Jeff Bezos'un pandemi ilk günlerinde Seattle merkezli şirkete daha aktif olarak geldiği belirtilse de zamanla teknoloji devinin günlük yönetiminden geri adım attığı belirtiliyor. Çevresindeki pek çok kişi, Bezos’un son birkaç yıldaki rolünü bir ‘yönetim kurulu başkanına benzer' olarak tanımlıyor. Amazon çalışanları ise ünlü milyarderin ulaşılması zor biri olduğu görüşünde. Birçok kişi onu şirketin giderek büyüyen Seattle kampüsünde hiç görmediğini belirtiyor.
Son yıllarda Amazon tarafında atılan adımlara baktığımızda Jeff Bezos'un zaten görevini bırakmaya hazırlandığı sonucuna varabiliriz. Bezos 2016 yılında, günlük operasyonların yönetimini denetlemek için iki üst düzey yardımcısını atamıştı. Jeff Wilke, Amazon’un perakende satış kolu ve depolarından, reklamcılık ve cihaz işine kadar her şeyi denetleyen isimdi. Amazon'un bu anlamda dünya çapındaki CEO'su olmuştu. Andy Jassy ise ‘Amazon Web Services' adlı bulut işinin CEO’suydu. Jassy şimdi Bezos'un yerini alacak.
Dört çocuk babası Bezos'un son zamanlarda kişisel yaşamında büyük bir geçiş yaşadığı belirtiliyor. Jeff Bezos 2019 yılında eşinden boşanmış ve bir Hollywood yöneticisinin karısı olan eski bir televizyon muhabiriyle ilişkisi başlamıştı.
Dünyanın en zengin kadını: MacKenzie Scott!
EŞİ BENZERİ GÖRÜŞMEMİŞ BİR GEÇİŞ DÖNEMİ
Amazon'daki liderlik değişimi, şirket eşi benzeri görülmemiş bir incelemeyle boğuşurken gerçekleşecek. Amazon şu anda Adalet Bakanlığı, Federal Ticaret Komisyonu, Avrupa Birliği ve diğer idari kurumların ‘rekabete aykırı uygulamalara katılıp katılmadığına' ilişkin incelemelerine konu oluyor.
Geçtiğimiz Ekim ayında, Temsilciler Meclisi Yargı Komitesinin Antitröst Alt Komitesisi, en büyük ABD teknoloji şirketleriyle ilgili 16 aylık soruşturmasını tamamlamıştı. Raporda Amazon web sitesinde satıcılar üzerinde “tekel gücü” uygulamakla suçlanmıştı. Ayrıca Amazon’un kendi platformunda satıcılarla rekabet eden bazı iş kollarından çıkmasına neden olabilecek yasalar önerilmişti.
Amazon'dan yapılan açıklamada Kongre raporuna yanıt olarak şöyle denmişti: “Tüm büyük kuruluşlar düzenleyicilerin dikkatini çekiyor ve bu incelemeyi memnuniyetle karşılıyoruz. Ancak büyük şirketler tanım gereği baskın değil ve başarının yalnızca rekabete aykırı davranışın sonucu olabileceği varsayımı tamamen yanlış. ”
Amazon'un küçük işletmeleri ezdiğine ve yeni başlayanlardan fikri mülkiyeti çaldığına dair çok ciddi iddialar söz konusu. Şirket ise rekabete aykırı davranışlarda bulunduklarına dair iddiaları reddediyor.
Jeff Bezos, 26 yıllık yöneticiliğini birçok açıdan zirvede bırakmış gibi görünüyor. Yerine gelecek Andy Jassy'yi ise hararetli bir dönem beklediği kesin gibi. Şimdi Jeff Bezos için kendisinin de söylediği gibi ilgilendiği başka alanlara zaman ayırma vakti…
